Επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις: Για την ορθή χρήση των λέξεων

Της Έφης Γιαννοπούλου

Με αφορμή το σημερινό άρθρο του κ. Πέτρου Μάρκαρη με θέμα το γνωστό ζήτημα που έχει προκύψει με το ΕΚΕΜΕΛ, θα ήθελα να επισημάνω μια μικρή σύγχυση. Ο κ. Μάρκαρης επιχειρεί να εξηγήσει τη διαφορά μεταξύ επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων, υπερασπιζόμενος τις πρώτες και θεωρώντας ότι σε μια περίοδο κρίσης απαραίτητο θα ήταν να ανασταλούν ή να περικοπούν οι δεύτερες. Ωστόσο αντιγράφοντας από το Λεξικό της Κοινής Ελληνικής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών:

επιχορήγηση η [epixoríjisi] O33 : οικονομική παροχή που δίνεται από το δημόσιο προϋπολογισμό σε ιδρύματα, οργανισμούς, επιχειρήσεις κτλ. με στόχο την ενίσχυσή τους· (πρβ. επιδότηση): Kρατική ~ στην Aκαδημία Aθηνών / στα Πανεπιστήμια / στα Eλληνικά Tαχυδρομεία. Eτήσια / μηνιαία / εφάπαξ ~. || το σχετικό χρηματικό ποσό: Mεγάλη / μικρή / έκτακτη ~. [λόγ. επιχορηγη- (επιχορηγώ) -σις > -ση (πρβ. ελνστ. ἐπιχορηγία `επιπλέον εφοδιασμός΄)] και

επιδότηση η [epiδótisi] O33 : α. οικονομική παροχή που δίνεται σε ορισμένη οικονομική δραστηριότητα με στόχο την ανάπτυξη ή την ενίσχυσή της· (πρβ. επιχορήγηση): H ~ της γεωργίας / της βιομηχανίας. ~ των εξαγωγών. H ελληνική οικονομία στηρίχτηκε στις κρατικές επιδοτήσεις. H Eυρωπαϊκή Ένωση επιβάλλει κατάργηση των κάθε μορφής επιδοτήσεων. || το σχετικό χρηματικό ποσό: Mεγάλη / μικρή ~. Παίρνω / εισπράττω την ~. β. παροχή επιδόματος: H ~ των ανέργων. [λόγ. επιδοτη- (επιδοτώ) -σις > -ση]

επισημαίνω ότι το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης Λογοτεχνίας (ΕΚΕΜΕΛ) παίρνει από το ελληνικό δημόσιο ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ. Αντιθέτως, ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ δίδεται στις μεταφράσεις ελληνικής λογοτεχνίας σε ξένες γλώσσες (προφανώς αφού πρόκειται για οικονομική παροχή σε εμπορική δραστηριότητα, ακριβώς ίδια, τηρουμένων των αναλογιών, με εκείνη των αγροτικών προϊόντων στην οποία αναφέρεται στο κείμενό του ο κ. Μάρκαρης). Δηλαδή οι μεταφράσεις του κ. Μάρκαρη στο εξωτερικό επιδοτούνται από το ελληνικό κράτος (αν τελικά επανενεργοποιηθεί, όπως όλοι ευχόμαστε, αυτός ο θεσμός), σε αντίθεση με τη δράση του ΕΚΕΜΕΛ, η οποία ως μη εμπορική δραστηριότητα επιχορηγείται.

Φυσικά και πολλές άλλες αντιρρήσεις θα μπορούσε να προβάλει κανείς στο περιεχόμενο του άρθρου του κ. Μάρκαρη, επεκτείνοντάς π.χ. την πρότασή του να κλείνουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που παράγουν ανέργους και σε άλλες ανώτατες ή ανώτερες σχολές ή να επαφίεται η χρηματοδότησή τους στις αντίστοιχες επιχειρήσεις της αγοράς (π.χ. φαρμακοβιομηχανίες να χρηματοδοτούν φαρμακευτικές σχολές). Θα αρκούσε κάτι τέτοιο για να καταλάβει κανείς τόσο το γελοίον όσο και το επικίνδυνον της πρότασης.

Θα μπορούσαμε όμως και να παραθέσουμε συγκεκριμένα στοιχεία, όπως τη διοργάνωση από το ΕΚΕΜΕΛ πολλών θερινών σεμιναρίων με σκοπό τη μετάφραση ελληνικής λογοτεχνίας στο Σπίτι της Λογοτεχνίας στις Λεύκες της Πάρου ως παράδειγμα της δουλειάς του ΕΚΕΜΕΛ για την προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας. Η υπογράφουσα εξάλλου ήταν παρούσα κατά τη διεξαγωγή σχετικού σεμιναρίου, τον Ιούνιο του 2007, με αντικείμενο τη μετάφραση του έργου του ίδιου του κ. Πέτρου Μάρκαρη στα αγγλικά, ο οποίος ήταν και παρών.

Έφη Γιαννοπούλου

Μεταφράστρια-Διδάσκουσα στο ΕΚΕΜΕΛ

Παραθέτουμε και το κείμενο του κου Πέτρου Μάρκαρη από τη σημερινή Καθημερινή:

Επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις

Του Πετρου Mαρκαρη*

Προχθές που διέτρεχα τα ονόματα όσων υπέγραψαν για να διατηρηθεί η κρατική επιχορήγηση στο ΕΚΕΜΕΛ, είδα με έκπληξή μου ανάμεσά τους και κάποιους εκδότες. Μερικοί απ’ αυτούς ανήκουν μάλιστα στα μεγάλα ονόματα των Ελλήνων εκδοτών. Αναρωτήθηκα, τι θα γινόταν, αν ζητούσα από τους εκδότες να υπογράψουν ένα χαρτί, με το οποίο να δηλώνουν ότι αναλαμβάνουν αυτοί τη χρηματοδότηση του ΕΚΕΜΕΛ. Είμαι βέβαιος ότι ελάχιστοι θα υπέγραφαν. Οι εκδότες υπογράφουν για τη διατήρηση του ΕΚΕΜΕΛ με μεγάλη προθυμία, εφ’ όσον το κόστος του το αναλαμβάνουν άλλοι, δηλαδή η Πολιτεία.

Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με μια παρεξήγηση που αγγίζει τη διαφορά ανάμεσα στις επιχορηγήσεις και τις επιδοτήσεις. Επιχορηγήσεις είναι εκείνες οι κρατικές παροχές, οι οποίες διαθέτουν ένα μέρος των χρημάτων των φορολογουμένων, για να μπορούν οι ίδιοι οι φορολογούμενοι να απολαμβάνουν προϊόντα υψηλής ποιότητας από τον χώρο του πολιτισμού και της τέχνης. Τέτοιες είναι π.χ. οι θεατρικές επιχορηγήσεις. Το κράτος διαθέτει ένα μέρος των εσόδων του από φόρους, για να μπορούν οι θεατρόφιλοι, που είναι κι αυτοί φορολογούμενοι, να βλέπουν θεατρικές παραστάσεις υψηλών προδιαγραφών. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι επιχορηγήσεις στον κινηματογράφο.

Η δραστηριότητα του ΕΚΕΜΕΛ, όμως, περιορίζεται κατά ενενήντα τοις εκατό στα τμήματα μεταφραστών, τα οποία οργανώνει. Και απ’ αυτά επωφελούνται οι εκδότες. Γιατί αυτοί χρειάζονται μεταφραστές, για τα ξένα βιβλία που εκδίδουν. Το κράτος δεν επιχορηγεί, λοιπόν, στην προκειμένη περίπτωση, αλλά επιδοτεί έναν κλάδο, για να εκπαιδεύει συνεργάτες τους οποίους χρειάζεται. Το κόστος όμως θα πρέπει να επιβαρύνει τον κλάδο και όχι το κράτος. Εδώ οι επιδοτήσεις κόπηκαν από τα αγροτικά προϊόντα, γιατί θα πρέπει να υπάρχουν στις μεταφράσεις;

Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Υπάρχει και άλλη. Είναι βέβαιο ότι με την κρίση, η οποία ήδη μαστίζει την αγορά, οι εκδότες δεν θα μπορέσουν να διατηρήσουν την υπερπαραγωγή βιβλίων, που παρατηρείται τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Αν σκεφτεί κανείς ότι τα μισά βιβλία που κυκλοφορούν στην Ελλάδα είναι μεταφράσεις από ξένους συγγραφείς, τότε είναι σχεδόν βέβαιο ότι η πτώση του αριθμού των εκδόσεων θα χτυπήσει και το ξένο βιβλίο και πολλοί από τους εν ενεργεία μεταφραστές δεν θα βρίσκουν δουλειά. Τι ζητάμε λοιπόν; Να τροφοδοτεί το ΕΚΕΜΕΛ την αγορά και με άλλους άνεργους μεταφραστές; Είναι ένα οξύμωρο σχήμα: από τη μια το κράτος θα παλεύει για να μην αυξηθεί ο αριθμός των ανέργων και από την άλλη θα χρημοτοδοτεί ένα κέντρο για να παράγει ανέργους. Οσοι υπέγραψαν για το ΕΚΕΜΕΛ, και ιδιαίτερα οι εκδότες, δεν σκέφτηκαν τίποτε απ’ όλα αυτά;

Εναν λόγο ύπαρξης θα είχε το ΕΚΕΜΕΛ. Αν έβγαζε από τα τμήματά του μεταφραστές, οι οποίοι θα μετέφραζαν από τα ελληνικά σε ξένες γλώσσες. Τότε το έργο του θα βοηθούσε όχι μόνο τους εκδότες, αλλά και την προώθηση έργων Ελλήνων συγγραφέων στο εξωτερικό. Και αυτό η Πολιτεία θα είχε χρέος να το στηρίξει.

* Ο κ. Πέτρος Μάρκαρης είναι συγγραφέας. Διετέλεσε πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.

Advertisement

15 Σχόλια

  1. Η διαφορά μεταξύ επιχορήγησης και επιδότησης μου φαίνεται περισσότερο θέμα για φιλολογικά δοκίμια παρά θέμα ουσίας και θα την προσπεράσω.

    Αντιπαρατιθέμενη στο άρθρο της Καθημερινής και για να καταδείξει το μέγεθος της υπερβολής (κατά την άποψή της) του κου Μαρκαρη , η κα Γιαννοπούλου προτείνει με σαφή δόση ειρωνείας «να κλείνουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που παράγουν ανέργους». Θα έλεγα πως άθελά της η σκέψη της βρίσκεται σε σωστή κατεύθυνση: σίγουρα χρειάζεται να καταργηθούν τα αμέτρητα ΤΕΙ και πάμπολλα ΑΕΙ τα οποία δημιουργήθηκαν με ψηφοθηρικά κριτήρια και τα οποία το μόνο πράγμα που ΔΕΝ κάνουν είναι να προσφέρουν Παιδεία. Επίσης θα προτιμούσα να δω μια δραματική μείωση του αριθμού των εισακτέων σε σχολές όπως π.χ. η Φιλοσοφική Αθηνών που όντως παράγει μαζικά άνεργους εφόσον τα πτυχία έχουν πλέον καταντήσει περισσότερο να είναι πιστοποιητικά παρουσίας για x number of years σε μια σχολή παρά οτιδήποτε άλλο. Πολλή ορθή η πρόταση της επίσης να υπάρχει χρηματοδότηση Σχολών από την αγορά, θα πρόσθετα όμως στη πρόταση της αυτή ένα «αλλά όχι μονον».

    Τα σεμινάρια και τα workshops είναι θεμιτά εφόσον έχουν ένα αποτέλεσμα, αλλιώς δεν είναι «έργο/δουλειά» αλλά χάσιμο χρόνου και κυρίως σπατάλη χρημάτων φορολογουμένων. Θα επιμείνω λοιπόν σε αυτό που είχα γράψει και στο παρελθόν: πόσο αυξήθηκε το μερίδιο της ελληνικής λογοτεχνίας στις αγορές βιβλίου του εξωτερικού μετά την παρέμβαση και τα σεμινάρια του ΕΚΕΜΕΛ; Πότε θα δούμε αριθμούς και στατιστικά στοιχεία;

    Φρειδερίκος Χάγιεκ
    Νεοφιλελεύθερος
    Φορολογούμενος, Υπήκοος του Σουλτανάτου του Γιουνανιστάν.

  2. Ως προς το πρώτο σκέλος, Φρειδερίκε, αφήνω την Εφη Γιαννοπούλου να απαντήσει, αν θέλει.
    Ως προς το δεύτερο, σύμφωνα με τη διευθύντρια του ΕΚΕΜΕΛ, Ελένη Ζέρβα:
    «Από την ίδρυσή του μέχρι το 2008 το ΕΚΕΜΕΛ διέθετε τμήμα διετούς φοίτησης μετάφρασης προς τα γαλλικά. Από το 2005 μέχρι σήμερα λειτουργεί στους κόλπους του τμήμα διετούς φοίτησης μετάφρασης προς τα αγγλικά. Παράλληλα, το ΕΚΕΜΕΛ οργανώνει και φιλοξενεί στο «Σπίτι της Λογοτεχνίας», στην Πάρο, σεμινάρια μετάφρασης από τα ελληνικά προς τα αγγλικά (σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Princeton), προς τα ισπανικά (σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Mάλαγας), προς τα ιταλικά (σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης), προς τα γαλλικά (σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Inalco του Παρισιού), προς τα βουλγαρικά (σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Σόφιας), προς τα γερμανικά (σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Μονάχου και το Πανεπιστήμιο του Μάιντς). Επίσης, από το 2006 φιλοξενεί την ετήσια συνάντηση Αμερικανών και Ελλήνων ποιητών και τα αντίστοιχα μεταφραστικά εργαστήρια ποίησης.
    Σε ό,τι αφορά την προβολή της ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό, το ΕΚΕΜΕΛ από το 2007 παρουσιάζει σε ξένους εκδότες μεταφρασμένα αποσπάσματα έργων της ελληνικής πεζογραφίας, τόσο στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, όσο και μέσω του ηλεκτρονικού περιοδικού «Απηλιώτης». «

    • Την επιστολή της κας Ζέρβα τη διάβασα σε προηγούμενο ποστ και έκανα τις ακόλουθες ερωτήσεις:

      1) Υπήρξε ενδιαφέρον της διεθνούς αγοράς βιβλίου για μεταφράσεις της ελληνικής λογοτεχνίας; Υπάρχουν σχετικοί αριθμοί πωλήσεων; Με λίγα λόγια, πιο ήταν το impact των σεμιναρίων και των workshops; Γιατί τα σεμινάρια και οι συναντήσεις δεν είναι αυτοσκοπός, είναι μέσο για να φτάσεις στο επιθυμητό αποτέλεσμα που είναι η αύξηση του μεριδίου της ελληνικής λογοτεχνίας στη διεθνή αγορά.

      2) Το ΕΚΕΜΕΛ, δηλαδή το Ελληνικό Κράτος, λαμβάνει ποσοστό από τις πωλήσεις ελληνικών βιβλίων που έχει προωθήσει στη διεθνή αγορά;

      3) Πως επιλέγονται τα ελληνικά βιβλία που θα προωθηθούν; Υπάρχει σχετική διαδικασία;

      4) Γιατί η κρατική χρηματοδότηση είναι κρίσιμη; Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει μείωση κόστους με την περικοπή δραστηριοτήτων; Για παράδειγμα, γιατί υπάρχουν σεμινάρια για μεταφράσεις στα ιταλικά και τα βουλγαρικά, όταν και οι δύο είναι γλώσσες ενός περιορισμένου κοινού;Μου κάνει εντύπωση πως στην ιστιοσελίδα του ΕΚΕΜΕΛ (http://www.ekemel.gr/Content.aspx?C=157) δεν υπάρχει ομάδα εργασίας για μεταφράσεις στα κινέζικά, μια τεράστια αγορά στην οποία προφανώς θα είχε ενδιαφέρον από επιχειρηματικής απόψεως να ανοιχτεί η ελληνική λογοτεχνία.

      5) Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει αύξηση των διδάκτρων;

      6) Σκοπεύει η κυρία Ζέρβα να απαντήσει στις καταγγελίες για παρασκήνια και πιθανή κακοδιαχείριση που έχουν διατυπωθεί και επωνύμα και ανώνυμα;

      Τη στιγμή που η Ευρωπαική Επιτροπή μας ζητάει να μειώσουμε τις συντάξεις στο 48% του μισθού, δεν μπορούν να σταθούν επιχειρήματα του τύπου «χρειαζόμαστε καλές μεταφράσεις» (tι πάει να πει καλό και κακό εν τέλει;) Προφανώς όταν σε κάποιον δεν φτάνουν τα χρήματα να καλύψει βασικές βιοτικές ανάγκες αυτού του τύπου τα επιχειρήματα ακούγονται τουλάχιστον ανόητα.

      Αρνούμαι να δεχτώ την πρόταση της κας Γιαννοπούλου πως για περισσότερα αποτελέσματα χρειάζονται περισσότερα κρατικά χρήματα. Τα αποτελέσματα προκύπτουν μέσα από την καινοτομία, και το Κράτος ΔΕΝ είναι ο θεσμός που προάγει την καινοτομία· το αντίθετο, το Κράτος δολοφονεί την καινοτομία διότι αυτός είναι ο προορισμός του. Σχετικά ο Max Stirner (από τους πατέρες του individual anarchism) στο έργο του The Ego and its Own
      (1844) κατακεραύνωσε το ρόλο του Κράτους στην Εκπαίδευση:

      Just as the schoolmen philosophized only inside the
      belief of the church …without ever throwing a doubt
      upon this belief; as authors fill whole folios on the
      State without calling in question the idea of the
      State itself, as our newspapers are crammed with
      politics because they are conjured into the fancy that
      man was created to be a zoon politician -so also subjects vegetate in subjection, virtuous people in virtue,
      liberals in humanity, without ever putting these fixed
      ideas of theirs to the searching knife of criticism. Un-
      dislodgeable, like a madman’s delusion, those
      thoughts stand on a firm footing, and he who doubts
      them -lays hands on the sacred.

      Τώρα βέβαια ο Φελέκις θα τα πάρει γιατί πάλι έγραψα πολλά αλλά τι να γίνει

      Φρειδερίκος Χάγιεκ
      Νεοφιλελεύθερος
      Φορολογούμενος Υπήκοος του Σουλτανάτου του Γιουνανιστάν.

  3. Αγαπητέ Φ.Χ.
    Πράγματι η διαφορά μεταξύ επιχορήγησης και επιδότησης αποτελεί και για μένα θέμα για φιλολογικά δοκίμια, συμφωνώ μαζί σας λοιπόν, γι’ αυτό και γίνομαι έξαλλη όταν κάποιος χρησιμοποιεί μια τέτοια διαφορά για να στηρίξει ένα άρθρο-άποψη (ας μην ξεχνάμε ότι αποτελεί τον τίτλο και το βασικό επιχείρημα του κειμένου του κ. Μάρκαρη). Και μάλιστα τη χρησιμοποιεί διαστρεβλωμένη, παραποιημένη. Γι’ αυτό και παρέθεσα τα λήματα των λεξικών, προφανώς σαρκάζοντας τον τίτλο του άρθρου και την περισπούδαστη διάκριση των εννοιών. Υποθέτω ότι το μεγαλύτερο δικό σας πρόβλημα ως Φορολογούμενου του Γιουνανιστάν είναι ότι σας ζητούν να πληρώνετε με τους φόρους σας άχρηστες κρατικές δαπάνες. Ούτε εδώ διαφωνώ πολύ μαζί σας, ενδεχομένως μόνο στο τι ακριβώς θεωρούμε άχρηστο. Ωστόσο το δικό μου μεγαλύτερο πρόβλημα είναι όταν μου απευθύνονται, το κράτος ή οποιοσδήποτε για κάποιο λόγο έχει βαρύνοντα δημόσιο λόγο, θεωρώντας ότι είμαι βλαξ ή ανενημέρωτη ή και τα δύο μαζί. Σ’ αυτό κυρίως απάντησα με το κείμενο που διαβάσατε. Κάτι σαν «ας μην είμαι και κερατάς και δαρμένος» δηλαδή.
    Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, θα συμφωνήσω με τον οικοδεσπότη μας, που παραθέτει τα στοιχεία από την επιστολή της Ελένης Ζέρβα, και θα πω για μια ακόμη φορά ότι αν θέλετε περισσότερα αποτελέσματα, δώστε περισσότερα χρήματα στο ΕΚΕΜΕΛ (να μια τολμηρή αντιπρόταση), η μέχρι τώρα πορεία του έχει αποδείξει ότι ξέρει πώς να τα αξιοποιήσει.
    Α, και για να εξηγούμαστε, δεν προτείνω να χρηματοδοτούνται τα εκπαιδευτικά ιδρύματα από την αγορά, σ’ αυτό διαφωνούμε.

  4. Αγαπητέ Φ.Χ.
    Ξανακοιτάζω τις ερωτήσεις που είχατε διατυπώσει πράγματι και παλαιότερα με αφορμή την απάντηση της Ελένης Ζέρβας στα επιχειρήματα του Τ. Θεοδωρόπουλου.
    Κάποιες από αυτές δείχνουν ότι ελάχιστη σχέση έχετε με την πραγματικότητα του κόσμου του βιβλίου και των εκδόσεων/μεταφράσεων και θα προσπαθήσω να σας βοηθήσω ως προς αυτό.
    Ερωτήσεις 1 και 2: Το ΕΚΕΜΕΛ δεν είναι ούτε ατζέντης. Προάγει τη μετάφραση μέσω των τακτικών μαθημάτων της σχολής και των σεμιναρίων που οργανώνει μαζί με ιδρύματα του εξωτερικου (πανεπιστημιακά τμήματα κυρίως, είτε μετάφρασης είτε νοελληνικών σπουδών) αλλά και με άλλους τρόπους, βραβεία, συνέδρια περιοδικό. Βοηθά μ’ αυτό τον τρόπο ως προς το εξωτερικό, να γίνει γνωστή η νεοελληνική λογοτεχνία και προσφέρει συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα. Κανένα κράτος δεν παίρνει ποσοστά όταν μεταφράζεται η λογοτεχνία του στο εξωτερικό, άλλο θεωρείται το όφελος από αυτό και όχι οικονομικό. Ας σας πω ένα άλλο παράδειγμα, άλλου κράτους, για να καταλάβετε: το γαλλικό κράτος δίνει μια υποτροφία σε μεταφραστές γαλλικών βιβλίων για να μπορέσουν να εργαστούν στη Γαλλία για κάποιο διάστημα. Εγώ η ίδια έχω μια τέτοια υποτροφία για φέτος, τριών μηνών, για τη μετάφραση ενός βιβλίου του Π. Μπουρντιέ. Ποσοστά από τη μετάφραση παίρνει ο γαλλικός εκδοτικός οίκος και οι απόγονοι του συγγραφέα, τα πληρώνει προφανώς ο ελληνικός εκδοτικός οίκος. Η μόνη δική μου υποχρέωση για τις 5.500 ευρώ που θα πάρω και που είναι έξτρα της αμοιβής μου, είναι να αναγραφεί η υποτροφία στην ελληνική έκδοση. Έτσι λειτουργούν αυτά τα πράγματα στο χώρο του πολιτισμού εν γένει.
    3. Τα ελληνικά βιβλία αποσπάσματα των οποίων μεταφράζονται στον «Απηλιώτη» (μιλάω για τη δουλειά που κάνει το ΕΚΕΜΕΛ πάντα) επιλέγονται από σχετική επιτροπή. Υποθέτω ότι το ίδιο κάνει και το ΕΚΕΒΙ όσον αφορά αντίστοιχες διαδικασίες, αλλά δεν γνωρίζω ακριβώς για να σας απαντήσω. Όσον αφορά τα σεμινάρια ξένων ιδρυμάτων που συνδιοργανώνει, εκεί η επιλογή γίνεται από τους εκεί διδάσκοντες, το ΕΚΕΜΕΛ απλώς προσφέρει τις υλικές συνθήκες του σεμιναρίου.
    Στις ερωτήσεις 4 και 5, νομίζω ότι ως επί το πλείστον έχει δοθεί απάντηση. Κινέζικα δεν υπάρχουν πράγματι, διότι προφανώς είναι ελάχιστη η ζήτηση από την πλευρά μαθητών. Με ποιο τρόπο φαντάζεστε ότι θα φέρναμε φοιτητές ελληνικών πανεπιστημιακών τμημάτων από την Κίνα για να μάθουν να μεταφράζουν από τα ελληνικά, χωρίς περισσότερα χρήματα; Αν έχετε κάποια ιδέα, μπορείτε να μας την προτείνετε. Τα δίδακτρα δεν θα μπορούσαν να αυξηθούν, δεδομένου ότι η μετάφραση είναι μια μάλλον κακοπληρωμένη εργασία, πόσα πιστεύετε ότι θα μπορούσε να πληρώσει κανείς για την κατάρτισή του σε αυτή; Η μετάφραση, θέλετε ή δεν θέλετε να το δεχτείτε, είναι μια προσφορά στην κοινωνία και με αυτή την έννοια θα έπρεπε να υποστηρίζεται οικονομικά από το κράτος, είτε γίνεται προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση.
    Ερώτηση 5: Πραγματικά δεν ξέρω για ποιες επώνυμες και ανώνυμες καταγγελίες μιλάτε όσον αφορά κακοδιαχείριση και παρασκήνια; Η μόνη, και μάλιστα ανώνυμη, αναφορά σε κάτι τέτοιο γίνεται κατ’ επανάληψη από εσάς. Θέλετε να γίνετε πιο σαφής ή να θεωρήσω πως απλώς προσπαθείτε να δημιουργήσετε αρνητικό κλίμα χωρίς καμία απόδειξη; Δεν είμαι προφανώς αρμόδια να απαντήσω στη θέση της κας Ζέρβα, αλλά αναρωτιέμαι από πού έχετε αυτές τις πληροφορίες, που μόνο σε συκοφαντία μου φαίνεται να παραπέμπουν. Ας γίνουμε λοιπόν συγκεκριμένοι. Πείτε κάτι.
    Για το τέλος του σχολίου σας δεν έχω κάτι να απαντήσω. Δεν νομίζω ότι ξαφνικά στην πλάτη του ΕΚΕΜΕΛ, ενός απειροελάχιστου παραδείγματος, θα πρέπει να λύσουμε τις διαφορές μας ως προς τον φιλελευθερισμό, τη σχέση του Κράτους με την εκπαίδευση και άλλα τέτοια ζητήματα. Συζητάμε τα όποια ζητήματα με βάση το συγκεκριμένο πλαίσιο στο οποίο προκύπτουν. Δεν μπορούμε να πούμε λοιπόν: Κλείστε το ΕΚΕΜΕΛ γιατί το κράτος δεν μπορεί να επιχορηγεί την εκπαιδευτική διαδικασία ή τον πολιτισμό. Σ’ αυτή την περίπτωση, απλώς πείτε τη γνώμη σας γενικά και αφήστε το ΕΚΕΜΕΛ στην ησυχία του, ή μάλλον εν προκειμένω στα προβλήματά του.

    • Ένα μόνο σχόλιο σχετικά με τα δίδακτρα: το γεγονός πως οι μεταφραστές είναι ήδη κακοπληρωμένοι είναι μια ακόμα σαφής ένδειξη της αγοράς πως υπάρχει και σε αυτό τον χώρο υπερπροσφορά εργασίας και άρα μείωση αποδοχών των εργαζόμενων. Είναι και αυτό μια ένδειξη της αγοράς πως ο ρόλος του ΕΚΕΜΕΛ είναι υπερεκτιμημένος, μια υπερεκτίμηση που δημιουργείται τεχνητά μέσω των κρατικών επιδοτήσεων,

  5. Κα Γιαννοπούλου, μάλλον θα υπήρξε παρεξήγηση. Ποτέ μου δεν δήλωσα πως έχω οποιαδήποτε σχέση με τον χώρο του βιβλίου και μάλιστα σε ένα από τα αρχικά μου ποστ εδώ είχα σαφώς δηλώσει πως δεν γνώριζα καν οτι υπάρχει ΕΚΕΜΕΛ μέχρι που διάβασα το άρθρο του ΠΜ στην Καθημερινή και είδα την οργισμένη αντίδραση του Φελεκίου στο Facebook.

    Φοβάμαι πως απάντηση στο ερώτημα μου πιο είναι το impact των δραστηριοτήτων και της ύπαρξης του ΕΚΕΜΕΛ δεν έλαβα. Έχουμε ένα συγκεκριμένο Ινστιτούτο-Ιδρυμα (πες τε το οπως θέλετε) το οποίο λαμβάνει 100.000 ευρώ επιδότηση από τους φορολογούμενους. Και ρωτώ το εξής: τη στιγμή που η χώρα έχει βουλιάξει, τη στιγμή που οι συντάξεις πέφτουν στο 48% του βασικού μισθού και περιμένουμε και άλλα μέτρα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, ποια είναι η ανταποδοτικότητα αυτών των 100.000 ευρώ που ο συνταξιούχος των 500 ευρώ καλείται να πληρώσει; Η απάντηση που μου δώσατε είναι γενική και αόριστη του στυλ «Βοηθά μ’ αυτό τον τρόπο ως προς το εξωτερικό, να γίνει γνωστή η νεοελληνική λογοτεχνία και προσφέρει συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα». Σας ζητώ νούμερα, αριθμούς, διαγράμματα, κάτι που να δείχνει πως πριν το ΕΚΕΜΕΛ οι πωλήσεις ελληνικών βιβλίων στη διεθνή αγορά ήταν τόσο και μετα το ΕΚΕΜΕΛ ανεβήκαν τόσο. Επαναλαμβάνω, σε περιόδους που άνθρωποι καλούνται να πεινάσουν, μην περιμένετε κατανόηση σε επιχειρήματα που βασίζονται σε γενικολογίες του στυλ «βοηθάμε, προσπαθούμε, προάγουμε».

    Οσον αφορά το τι κάνει το γαλλικό κράτος, αφού πρώτα σας πω ότι και η Γαλλία πολύ σύντομα θα αντιμετωπίσει οικονομική κρίση, θα επαναλάβω για ακόμα μια φορά πως αυτή τη στιγμή δεν είναι η Γαλλία, η Γερμανία η Αγγλία που είναι χρεοκοπημένες, είναι η Ελλάδα. Το ερώτημα μου παραμένει: εφόσον λεφτά δεν υπάρχουν ίσως θα πρέπει το ΕΚΕΜΕΛ, αν θέλει να επιβιώσει, να αναλαμβάνει μεταφράσεις από εκδοτικούς οίκους και να λαμβάνει ποσοστά από τις πωλήσεις.

    Το γεγονός πως δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον για την Κινεζική αγορά είναι για εμένα άλλη μια απόδειξη πως οποιοδήποτε κρατικιστικό μοντέλο είναι εξ ορισμού καταδικασμένο να αποτύχει διότι αδυνατεί και να καινοτομήσει και να συνειδητοποιήσει τις αλλαγές των καιρών. Η Κίνα είναι μια χώρα τεράστια, ανερχόμενη ταχύτατα και με πολλά χρήματα. Αντί λοιπόν να έχετε τμήμα Ιταλικών, δηλαδή μια γλώσσα που ζήτημα να την μιλάνε 70 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο και σε χώρες σχετικά φτωχές, κλειστε το Ιταλικό τμήμα και επενδύστε σε Ασιατικές γλώσσες.

    Όσον αφορά τις κατηγορίες για κακοδιαχείρηση και μαχαιρώματα, ορίστε τι έγραψε ο Ανδρέας Παππάς σε επιστολή που δημοσιεύτηκε εδώ μέσα: «Πώς θα σας φαινόταν, ας πούμε, αν μαθαίνατε ότι πίσω από όλα αυτά τα «λογιστικά» και τα «περιδιαγραμμάτου» κρύβεται μια απλή περίπτωση εμπαθούς εκδίκησης και εκδικητικής εμπάθειας;

    Αν πάντως θέλετε στοιχεία για την υπόθεση, είμαι στη διάθεσή σας. Επίσης, μπορείτε να απευθυνθείτε στους κοινούς μας φίλους, Ηλία Κανέλλη και Μανόλη Βασιλάκη, οι οποίοι γνωρίζουν αρκετά για το ζήτημα. Μάλιστα, απ’ όσο ξέρω, σκοπεύουν να θίξουν τα τεκταινόμενα στο editorial του επόμενου φύλλου της «Athens Review of Books». »

    Επίσης σε σχόλιο εδώ μέσα γράφτηκε το εξής:

    pier menar, στο Μαΐου 29, 2010 στο 18:14 Είπε:
    Όσοι γνωρίζουν για τα παρασκήνια της κόντρας που αφορά ένα βραβείο (γιατί άλλο θα τσακωνόμασταν εμείς οι ματαιόδοξοι Έλληνες) θα έπρεπε να μάθουν κάποτε και για άλλα πογκρόμ αλλαγών που υπέστησαν πριν από χρόνια από τον ίδιο γαλλομαθή εσμό οι άνθρωποι που πρωτοέστησαν το ΕΚΕΜΕΛ και βρέθηκαν εν μια νυκτί στο δρόμο με την δαμόκλειο σπάθη κάποιων χρεών πάνω απ’ το κεφάλι τους. Τότε βέβαια δεν άνοιξε μύτη, ούτε γράφτηκαν επιστολές συμπαράστασης. Οι σημερινοί διοικούντες το Κέντρο υφίστανται σήμερα απλώς και μόνο όσα έκαναν σε άλλους: απολύσεις, λιτότητα, συρρίκνωση με μόνο μέλημα την εξασφάλιση της καρέκλας. Και στην κορυφή όλης αυτής της άθλιας πυραμίδας, ηθικός αυτουργός, παραμένει πάντα η ίδια γυναίκα.

    Ιδού λοιπόν οι καταγγελίες. Για εμένα είναι ΚΑΙ αυτό μια απόδειξη πως το μόνο που επιτυγχάνει η κρατική παρέμβαση είναι να δημιουργήσει εστίες διαφθοράς.

    Για τα φιλοσοφικά έχετε δίκιο. Ας τα αφήσουμε στην άκρη για την ώρα. Αυτό που έγραψα απευθυνόταν περισσότερο σε ντεμέκ φιλελεύθερους, όχι σε εσάς.

    Φρειδερίκος Χάγιεκ
    Νεοφιλελεύθερος
    Φορολογούμενος Υπήκοος του Σουλτανάτου του Γιουνανιστάν

    • Είναι σωστό να υπάρχει αξιολόγηση (ετήσια; διετής;) του έργου του ΕΚΕΜΕΛ, αλλά και το ΥΠΠΟ και το ΕΚΕΒΙ δεν πρέπει να μας εξηγεί γιατί προκρίνει κάποιες περικοπές και όχι άλλες;
      Φορολογούμενος της Ελληνικής Δημοκρατίας

      • «Μήπως το ΥΠΠΟ θα ήταν καλύτερα να ενισχύσει το δίκτυο των δημόσιων βιβλιοθηκών, συμβάλλοντας έτσι στη διεύρυνση της αγοράς βιβλίου, και άρα σε καλύτερες αμοιβές μεταφραστών και σε καλύτερες και περισσότερες μεταφράσεις βιβλίων; (Τέτοιες μέρες τέτοια λόγια!)»

        Δεν ξέρω πως ή σε ποια γλώσσα πρέπει να το εξηγήσει κάποιος σε σας τους Αριστερούς αλλά το ΓΙΟΥΝΑΝΙΣΤΑΝ ΧΡΕΟΚΟΠΗΣΕ. Πως το λένε βρε παιδί μου, καπουτ, φινίτο, δεν υπάρχει σάλιο, μας πηρανε τα σώβρακα. Δεν ξέρω πως να το πω αλλιώς. Προτιμάτε μήπως να το πω στην Αγγλική; Κατέχω και τη Γαλλική αν σας κάνει, άλλο τίποτε το μαγαζί δεν διαθέτει. Άκου εκεί το ΥΠΠΟ να ενισχύσει (φαντάζομαι διευρύνοντας τες, δηλαδή πληρώνοντας και άλλα χρήματα) τις βιβλιοθήκες για να βρίσκουν οι ΕΚΕΜΕΛιστες δουλειά!!!!!! Πάντα το έλεγα πως η Αριστερά δεν έχει καμία, μα καμία αίσθηση της πραγματικότητας. Βρίσκετε στον «άλλο κόσμο που είναι εφικτός» που λέει και ο σύντροφος Αλέξης.

        Όσο για τα ορθογραφικά και γραμματικά, σύντροφε μην το ψάχνεις. Γιατί σε σχολιασμό μπλογκ γράφει ο άλλος για παράδειγμα «Η χαμηλές αποδοχές των μεταφραστών» και παρ’ όλο που μου πετάγετε το μάτι έξω από την ανορθογραφία, κατανοώ πως τα σχόλια γράφονται στο ποδάρι.

  6. 1. «Ένα μόνο σχόλιο σχετικά με τα δίδακτρα: το γεγονός πως οι μεταφραστές είναι ήδη κακοπληρωμένοι είναι μια ακόμα σαφής ένδειξη της αγοράς πως υπάρχει και σε αυτό τον χώρο υπερπροσφορά εργασίας και άρα μείωση αποδοχών των εργαζόμενων. Είναι και αυτό μια ένδειξη της αγοράς πως ο ρόλος του ΕΚΕΜΕΛ είναι υπερεκτιμημένος, μια υπερεκτίμηση που δημιουργείται τεχνητά μέσω των κρατικών επιδοτήσεων,»
    α) Δεν υπάρχει μείωση αποδοχών,πάντα ήταν χαμηλές.
    β) Το επιχείρημα είναι έωλο απ’άκρη σ’άκρη, φανερώνοντας για πολλοστή φορά την ολική σας άγνοια για το αντικείμενο.

    2. To σχόλιο του Ανδρέα Παππά αφορούσε το ΕΚΕΒΙ, όχι το ΕΚΕΜΕΛ.

    • α) «..είωση των αποδοχών των εργαζομένων»–>»…χαμηλές αποδοχές των εργαζομένων».

      β) ΟΚ αφού γνωρίζεις καλύτερα, και είμαι σίγουρος πως έτσι είναι, ανέλυσε μας το έωλο του επιχειρήματος.Στο κάτω κάτω τα δικά μου λεφτά ζητάς, εσύ οφείλεις και να εξηγήσεις.

      γ) Να καταργηθούν και το ΕΚΕΜΕΛ και το ΕΚΕΒΙ. Κρατικιστικά Ιδρύματα είναι και τα δύο. Δεν κάνω διάκριση, ο κρατικισμός είναι καταδικαστέος στο σύνολό του.

      • Η χαμηλές αποδοχές των μεταφραστών δεν είναι αποτέλεσμα της μικρής αγοράς του βιβλίου; Δεν είναι χαμηλές ακόμη και σε γλώσσες που δεν υπάρχει προσφορά μεταφραστών;

        Μήπως το ΥΠΠΟ θα ήταν καλύτερα να ενισχύσει το δίκτυο των δημόσιων βιβλιοθηκών, συμβάλλοντας έτσι στη διεύρυνση της αγοράς βιβλίου, και άρα σε καλύτερες αμοιβές μεταφραστών και σε καλύτερες και περισσότερες μεταφράσεις βιβλίων; (Τέτοιες μέρες τέτοια λόγια!)

        Λέμε «ανέλυσέ μας το έωλο» και όχι «ανάλυσέ μας το έωλο»;

  7. Κύριε Χάγιεκ, μάλλον επαγγέλεστε αναλογιστής ή κάποιο παρόμοιο επάγγελμα που μόνο λίγοι κι εκλεκτοί ανά τον κόσμο εκλήθησαν να κάνουν. Εκτός κι αν είστε γαλαζοαίματος, οπότε πάω πάσο.

    Γιατί με βάση το επιχείρημά σας (κι επιχείρημα των κων κων Μάρκαρη και Θεοδωρόπουλου), είναι λογικό να απαιτήσουμε να σταματήσει να πληρώνει το κράτος και για να βγαίνουν μηχανικοί, φαρμακοποιοί (είδατε κι εσείς πόσα άτιμα φαρμακεία υπάρχουν), γιατροί, δικηγόροι και … [συμπληρώστε κατά βούληση όποιο επάγγελμα δε σας γεμίζει το μάτι]. Αφού σε ΟΛΟΥΣ τους τομείς υπάρχει ανεργία, τι νόημα έχει να σπουδάζουμε κι άλλους ανέργους;

    Με την ίδια λογική, αναρωτιέμαι: δε θα πρέπει να κλείσουν και οι 2-3 ιδιωτικές σχολές που παρέχουν λογοτεχνική μετάφραση; Και το άτιμο το ΙΟΝΙΟ πανεπιστήμιο; Γιατί τα ξεχνάτε όλα αυτά; Τι σας καίει μόνο το ΕΚΕΜΕΛ; Α, ξέχασα, το Ιόνιο βγάζει μεταφραστές κειμένων της ΕΕ και τεχνολογικών εγχειριδίων, οπότε αυτοί βρίσκουν δουλειά, οπότε ας τους αφήσουμε.

    Κι ας κάνουμε τότε σχολές για περιπτεράδες, ταξιτζήδες και καθαριστές παρμπρίζ, μια και για αυτά τα επαγγέλματα υπάρχει μεγάλη ζήτηση στις μέρες μας.

    Κρίμα που οι συγγραφείς είναι αυτοδίδακτο είδος και δεν μπορούμε να γλιτώσουμε λεφτά κλείνοντας και τις σχολές των συγγραφέων. Σ’ αυτές πάντως μου φαίνεται ο διαβαστερός κύριος Μάρκαρης θα έπαιρνε με το σπαθί του άριστα με τόνο.

    Με εκτίμηση,

    Σπουδαστής του ΕΚΕΜΕΛ – μελλοντικός άνεργος που πιάστηκε στα δίχτυα αλλά που πλέον είδε το φως του από τα σχόλια του κυρίου Χάγιεκ και σκέφτεται να παρατήσει τους κρατικοδίαιτους και να σπουδάσει κομπιούτερ γιατί έχουν μέλλον. Σε κάποιο ιδιωτικό ΙΕΚ εννοείται, για να μην επιβαρύνει κι άλλο τον εκλεκτό κύριο Φρειδερίκο και τους ομοίους του.

    • Λόγω του νεαρού της ηλικίας σου, κατανοώ πως η αντίληψη που έχεις για τη πραγματικότητα είναι περιορισμένη και επειδή μάλλον είσαι και Αριστερός αυτό κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα.

      Γαλαζοαίματος δεν είμαι. Εργαζόμενος είμαι στον ιδιωτικό τομέα και καλούμε κάθε μέρα να παλέψω και να δημιουργήσω. Και στο τέλος βλέπω το Σουλτανάτο του Γιουνανιστάν, σαν κοινός κλέφτης, να έρχεται με ένα πιστόλι και να παίρνει τα λεφτά ΜΟΥ που τα έβγαλα με τον ιδρώτα ΜΟΥ για να τα δώσει σε ΕΚΕΜΕΛ, ΕΚΕΒΙ και όλο το κακό συναπάντημα που ούτε μου χρησιμεύουν σε τίποτα ούτε τα χρειάστηκα ποτέ στη ζωή μου.

      Ελπίζω να κατανοήσεις κάποτε στη ζωή σου πως άλλο πράγμα είναι η εκπαίδευση και άλλο πράγμα η Παιδεία. Οι σχολές φαρμακοποιών, μηχανικών και οποιαδήποτε άλλη παράγει ανέργους δεν χρειάζεται να κλείσουν, χρειάζεται να μειώσουν δραστικά τους εισακτέους ώστε σε αυτούς που δέχονται να μπορούν να παρέχουν τα εφόδια, να παρέχουν ΠΑΙΔΕΙΑ, ώστε όταν πάρουν με το καλό πτυχίο να βγαίνουν στην αγορά, να είναι ανταγωνιστικοί και να μην είναι άνεργοι.

      Διαβάζω με τι απαξίωση περιγράφεις μερικά επαγγέλματα και συνειδητοποιώ πως τελικά δεν υπάρχει περισσότερο ελιτίστικη πολιτκή πτέρυγα στο Γιουνανιστάν από την Αριστερά-ξέρεις, αυτούς του προοδευτικούς του κώλου που σου μιλάνε για δικαιώματα του πόπολου όταν οι ίδιοι αντιμετωπίζουν το πόπολο ως μιάσματα. Ναι, όσοι δεν μπαίνουν στην ανώτατη εκπαίδευση και ταξιτζίδες να γίνουν, και καθαριστές και οτιδήποτε χρειάζεται για να είναι χρήσιμοι στην κοινωνία της χώρας.

      Όσο για τις ιδιωτικές σχολές, ας κάνουν ότι τους καπνίσει. Οτιδήποτε δεν βάζει χέρι στην τσέπη ΜΟΥ δεν με απασχολεί και δεν έχω λόγο να τους πω τι να πράξουν.

      Ελπίζω όλοι οι άνθρωποι του μόχθου στο Σουλτανάτο του Γιουνανιστάν να κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους για να μην πληρώσουν φόρους. Μόνο έτσι θα καταρρεύσει αυτό το σαθρό κρυφο-κομμουνιστικό τερατούργημα που ονομάζεται ελληνικό κράτος. Η φοροδιαφυγή είναι πλέον πατριωτικό καθήκον!!!

      Φρειδερίκος Χάγιεκ
      Νεοφιλελεύθερος
      Φορολογούμενος Υπήκοος του Σουλτανάτου του Γιουνανιστάν.

  8. Ήμαρτον πια κύριε Φρειδερίκε μας!!!! Ήμαρτον!!!
    Ασχοληθείτε με άλλα κακώς κείμενα της χώρας μας και αφήστε ήσυχο το ΕΚΕΜΕΛ.
    Γιατί τόση οργή πια;
    Η μόνη εξήγηση που μπορώ να βρω είναι ότι απο μικρός ήσασταν αλλεργικός στα βιβλία και έτσι όλα αυτά τα θεωρείτε πολυτέλειες.
    Ό,τι έχει σχέση με τον χώρο του βιβλίου χρειάζεται. Κι επιτέλους πάψτε να προσπαθείτε να μας πείσετε με επιχειρήματα που σας εκθέτουν.
    Aντί να στίβετε το μυαλό σας να «γεννήσει» επιχειρήματα υπερ του να κλείσει το ΕΚΕΜΕΛ, καλό είναι να το βάλετε να «δουλέψει» σχετικά με το πως θα μπορούσαν να συνεχίσουν να υπάρχουν τέτοιες σχολές.
    Πολύ μίζερες και μικροαστικές είναι οι ιδέες σας. Κρίμα.
    Πάντως, θα σας συμβούλευα τώρα που είναι καλοκαίρι και θα έχετε την ευκαιρία να φύγετε απο το μίζερο γραφειάκι σας, να αγοράσετε κανένα βιβλίο, μπας κι «ανοίξει» λίγο το μυαλό σας. Αν δε θέλετε να ξοδευτείτε -ίσως σας χρειάζονται χρήματα για μια βραδιά σε κάποιο μπουζουξίδικο της παραλιακής- πάρτε στα χέρια σας κάποιο απο τα βιβλία που προσφέρουν οι εφημερίδες, τα οποία μέχρι σήμερα σίγουρα θα τα αρχειοθετούσατε στα… σκουπίδια. Άντε, μη διάβάζετε μόνο ζώδια…

    Μάριος

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Twitter

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Twitter. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

Αρέσει σε %d bloggers: