Καλό ταξίδι, Ρένα…

Την Παρασκευή (13/11) έφυγε από κοντά μας η αγαπημένη Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου. Πολλά είναι αυτά που θα μπορούσα να πω για τη Ρένα αλλά εκείνο που έρχεται πρώτο στο μυαλό μου είναι μόνο δύο λέξεις: αληθινός άνθρωπος. Η ομορφιά της ψυχής και του πνεύματός της μένει ευτυχώς κοντά μας, είτε σαν κομμάτι προσωπικών αναμνήσεων, είτε μέσω του λόγου και της δουλειάς της. Δύσκολα αποτυπώνεται η απουσία στο «χαρτί». Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τη σκεπάσει.

Η κηδεία θα γίνει αύριο στο 2ο νεκροταφείο στη μία το μεσημέρι.

Λίγα λόγια απλά για τη ζωή της, ως ελάχιστος φόρος τιμής στη Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου.

Η Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Το 1962 μπήκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές της το 1967. Στα τελευταία χρόνια των σπουδών της παρακολούθησε μαθήματα και στο πανεπιστήμιο του Στρασβούργου, όπου επίσης πήρε πτυχίο. Τον ίδιο καιρό εργάστηκε στα κοινωνικά προγράμματα της ΧΕΝ και συμμετείχε στις φοιτητικές προσπάθειες για την αναβάθμιση της παιδείας και στις διαδηλώσεις για το 114. Καθώς είχε μεγαλώσει σε μια οικογένεια με δημοκρατικές αρχές έλαβε μέρος στις κινητοποιήσεις κατά της αποστασίας του 1965 και συμπαραστάθηκε στον Γιάννη Μάνο κατά τη δίωξη του, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν ένας από τους ηγέτες του φοιτητικού κινήματος. Με το χουντικό πραξικόπημα του 1967 εντάχθηκε στη Δημοκρατική Άμυνα, έλαβε μέρος σε αντιδικτατορικές ενέργειες και ήταν εκείνη που έβαλε στο Ηρώδειο, στη βραδιά μιας μουσικής εκδήλωσης που παρευρισκόταν η ηγεσία της Χούντας ένα μαγνητόφωνο με αντιδικτατορικά συνθήματα. Όταν το μαγνητόφωνο άρχισε να λειτουργεί έγινε μεγάλη αναστάτωση, οι χουντικοί έφυγαν και η εκδήλωση διακόπηκε.

Το 1968 η Ρένα Σταυρίδη πήγε στο Παρίσι, όπου έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Παρισιού (Paris I) και το 1970 πήρε το δίπλωμα ανωτέρων σπουδών (Diplôme d’ Etudes Supérieurs, DES). Από το 1970 έως το 1973 παρακολούθησε σεμινάρια στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης (Paris IV), που τότε το διηύθυνε ο Κ.Θ. Δημαράς. Στο Παρίσι συμμετείχε στις δραστηριότητες κατά της Χούντας, έλαβε ενεργό μέρος στην ανασυγκρότηση του τότε ΚΚΕ εσ. του Παρισιού, και αρκετές φορές μετέφερε παράνομα υλικά από το Παρίσι στην Αθήνα και από την Αθήνα στο Παρίσι, μεταξύ αυτών και τη μαγνητοταινία με τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη για την ταινία «Ζ» του Κώστα Γαβρά. Το 1970 γνώρισε στο Παρίσι το διωκόμενο από τη Χούντα ποιητή Τίτο Πατρίκιο, με τον οποίο παντρεύτηκε το 1972.

Το 1975 επέστρεψε στην Ελλάδα και συνεργάστηκε με το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, για το οποίο μετέφρασε από τα αγγλικά το έργο του Douglas Dakin Ο αγώνας των Ελλήνων για την ανεξαρτησία 1821-1833 (ΜΙΕΤ, Αθήνα, 1983). Το Νοέμβριο του 1977 εκλέχτηκε και διορίστηκε στη θέση βοηθού στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στο οποίο το 2004 ύστερα από διαδοχικές κρίσεις και έχοντας περάσει από τις βαθμίδες του επίκουρου και αναπληρωτή καθηγητή, εξελέγη καθηγήτρια. Στο πλαίσιο του προγράμματος Socrates δίδαξε θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας στα Πανεπιστήμια της Κατάνιας και του Παλέρμου (1998). Για τα ίδια θέματα έκανε ομιλίες στα Πανεπιστήμια της Τεργέστης, της Νεάπολης και της Κοπεγχάγης. Δίδαξε επίσης θέματα Βαλκανικής και Νεοελληνικής Ιστορίας ως επισκέπτης καθηγητής στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι (2003). Από το 1999 έως το 2004 χρημάτισε πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.

Εκτός από πολυάριθμες μελέτες που έχει δημοσιεύσει σε συλλογικούς τόμους σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά με αντικείμενο την ιστορία του νεότερου ελληνισμού έχει δημοσιεύσει και τα εξής:  Δημοτικισμός και κοινωνικό πρόβλημα (Ερμής, Αθήνα 1976), Ο Γ. Σκληρός στην Αίγυπτο. Σοσιαλισμός, Δημοτικισμός και Μεταρρύθμιση (Θεμέλιο, Αθήνα 1988), Ζωρζ Ντυμπύ, Η ιστορία συνεχίζεται, (μετάφραση και εισαγωγή Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου), (Ολκός/Μικρή Άρκτος, Αθήνα, 1995), Rhigas et Coray. Pères et Symboles de Lumières Néohelleniques (Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας–Expolangues, 1999), Γλώσσα, Εκπαίδευση και Πολιτική (Ολκός, Αθήνα 1999), Οι διανοούμενοι γιατροί στις αρχές του εικοστού αιώνα, (Κυθηραϊκές Ιατρικές Ημέρες, 2007) και Οι φόβοι ενός αιώνα, (Μεταίχμιο, Αθήνα, 2007).