Τα «παλικάρια» της Κερατέας

Στην Κερατέα μπορεί οι βόμβες μολότωφ και τα χημικά να πέφτουν βροχή και ο αγώνας να συνεχίζεται σκληρός, όμως οι ντόπιοι έχουν αναδείξει και στηρίξει με σθένος και την αρβανίτικη καταγωγή τους. Είναι ένα από τα ατράνταχτα επιχειρήματα που χαλυβδώνει την πίστη στον αγώνα τους και τους διαφοροποιεί από τους υπόλοιπους «λαπάδες», είτε πρόκειται για πολιτικούς είτε για γηγενείς που δεν προέρχονται από τους σκληροτράχηλους κατοίκους της Νότιας Αλβανίας.

Βέβαια το φαινόμενο της Κερατέας και της επίκλησης των προγόνων δεν είναι καινούριο και το έχουμε ξανασυναντήσει για παράδειγμα στην Κρήτη (βλ. Ανώγεια και χασισοκαλλιέργειες) ή στην Πελοπόννησο (βλ. Μάνη και βεντέτα). Η ανυπακοή στην κεντρική εξουσία υπαγορεύεται από ένα «εθιμικό δίκαιο» που ικανοποιεί την κοινή περί δικαίου αντίληψη.

Στην περίπτωση της Κερατέας έχει ενεργοποιηθεί το πρότυπο του αγέρωχου, ορεσίβιου Αλβανού, εννοείται άντρα, που αδικημένος από τα κέντρα των αποφάσεων, φτωχός και χωρίς ελπίδα σηκώνει το μπαϊράκι της ανυπακοής.

Είμαι σίγουρος ότι η σύγκριση του αγώνα των κατοίκων της Κερατέας με αυτόν των Κλεφτών και Αρματωλών κατά των τοπικών αρχόντων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα έχει, αν μη τι άλλο, αναδειχθεί τον τελευταίο καιρό. Ο φόβος είναι απαγορευτική λέξη στο λεξιλόγιο των κατοίκων, καθώς ως γνωστόν «είμαστε Αρβανίτες» (ακούστε εδώ τη μαρτυρία από ένα οκτάχρονο κοριτσάκι).

Οι κινητοποιήσεις στην Κερατέα αποκάλυψαν -εκτός των άλλων- ότι τα ήθη και έθιμα ενός τόπου, η πολιτιστική κληρονομιά, η «καταγωγή» μπορούν με εύκολο τρόπο να χρησιμοποιηθούν για την διευθέτηση κοινωνικών και πολιτικών ζητημάτων και να προσδώσουν χαρακτηριστικά που όχι μόνο δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα αλλά παραπέμπουν σε μορφές οργάνωσης προνεοτερικών κοινωνιών. Δεν είναι εξάλλου και λίγοι (βουλευτές, δήμαρχοι κλπ.) που στην αγωνία τους για συλλογή ψήφων τιμούν δεόντως την αρβανίτικη παράδοση της Αν. Αττικής. Έτσι η σύγκρουση γίνεται πιο απλή και κατανοητή, μεταξύ αναγνωρίσιμων «εχθρών», ξένων και ντόπιων, πλούσιων και φτωχών.

Βέβαια δε γνωρίζω κατά πόσο ήταν περήφανοι για την καταγωγή τους οι γηγενείς της Αν. Αττικής τη δεκαετία του 1990, όταν συνέρρεαν κατά εκατοντάδες οι Αλβανοί στη χώρα μας και κατά πόσο φάνηκαν αλληλέγγυοι στα αυτονόητα διακιώματά τους όταν τους είχαν στη δούλεψή τους. Ίσως κάποτε κάποιος κοινωνιολόγος ή κοινωνικός ανθρωπολόγος μελετήσει εκείνη την περίοδο.

13 Σχόλια

  1. Έχει μελετηθεί πράγματι εκείνη η περίοδος και οι σχέσεις αρβανιτών και αλβανών μεταναστών. Θα σου δώσω την παραπομπή *-)
    Όσο για τις κατασκευές εθνοτικής ταυτότητας και αρβανίτικης παλικαριάς, ε, τι να κάνουμε, μέσα στις κατασκευές δε ζούμε όλοι μας;

    Κατερίνα

  2. Έχοντας μιλήσει με ντόπιους που συμμετέχουν πολύ ενεργά στις κινητοποιήσεις, πραγματικά με ξένισε πολύ αυτό το άρθρο…Από όλες τις πτυχές των γεγονότων στην Κερατέα, αυτή βρήκατε να αναδείξετε;

  3. Θα συμφωνήσω με την κα Διονυσοπούλου. Νομίζω ότι θα βοηθούσε πολύ μια πλήρης παρουσίαση όλων των πτυχών του ζητήματος – αφού τα ΜΜΕ αδιαφορούν επιδεικτικά – έτσι ώστε να γίνει μια ουσιαστική και διεξοδική συζήτηση χωρίς αριστερίστικες κορώνες και γραφικότητες.

  4. @Κατερίνα αναμένω την παραπομπή. Και ναι ζούμε στις κατασκευές μας αλλά προσπαθούμε και να τις υπερβούμε. Το επιχείρημα της καταγωγής είναι εντελώς σαθρό και δεν μπορεί να νομιμοποιήσει τον αγώνα τους.
    @Ελένη, προσωπικά με ιντρίγκαρε η εμμονική επίκληση στις αρβανίτικες ρίζες των κατοίκων. Έχοντας μιλήσει και εγώ με ντόπιους και χωρίς να προέρχομαι από την περιοχή, πραγματικά με εντυπωσίασε η διθυραμβική αναφορά στο αρβανίτικο κλέος.
    @Χριστόφορε, δε νομίζω ότι αδιαφορούν σε τόσο μεγάλο βαθμό τα ΜΜΕ για την Κερατέα. Συζήτηση βέβαια ουσιαστική δεν έχει υπάρξει ένθεν και ένθεν. Για να σου μιλήσω ειλικρινά δεν μπορώ να πάρω ξεκάθαρη θέση γι’ αυτό το ζήτημα.

  5. Εννοείται ότι δεν μπορούμε να πάρουμε στα σοβαρά αυτούς που επικαλούνται αρβανίτικο κλέος, κρητική λεβεντιά και άλλα ηχηρά και κούφια. Αλλά το ζήτημα παραμένει. Τι πραγματικά σημαίνει η δημιουργία ΧΥΤΑ (ή ΧΥΤΥ;) στην Κερατέα; Έχουν σοβαρά επιχειρήματα οι κάτοικοι της περιοχής ή πρόκειται για το κλασικό νεοελληνικό «μακριά από μένα κι όπου θέλει ας είναι;» Το γεγονός ότι οι διάφοροι Τσίπρες έσπευσαν να πάρουν το μέρος των κατοίκων, δε σημαίνει απαραίητα ότι έχουν άδικο. Μπορείς να δώσεις κάποια σοβαρά links για να ενημερωθούμε; Πολύ θα το εκτιμούσα.

  6. Εμ βέβαια αυτό σε πείραξε… Τόσο λίγο καταλαβαίνεις τους Αρβανίτες που τσαμπουνάς ιστορίες περί αγέρωχων ορεσίβειων Αλβανών (λες και ρώτησες πόσοι τους αυτοχαρακτηρίζονται ως Αλβανοί). Ένα συστατικό κομμάτι του Ρωμέϊκου που κάτι φραγκολεβαντίνοι (σαν την αφεντιά σου αλλά άλλης εποχής) το έκαναν να ντρέπεται για τη ντοπιολαλιά του είναι, αλλά τουλάχιστον δεν έχει ξεχάσει την αγωνιστικότητα του όταν καταπατούνται τα νόμιμα του δικαιώματα. Εκεί κολλάει και η εμμονή στην καταγωγή – ως αντίδραση σε δεκαετίες που η ίδια καταγωγή αποτελούσε κοινωνικό στίγμα «απολίτιστού» αγρότη. Σε χάλασε που δεν το έριξαν σε ταξικές και αριστεροαναρχικές αναλύσεις ή που δεν αρνούνται τη βοήθεια κανενός – είτε ακροαριστερού είτε ακροδεξιού (πχ. Βορίδης) – μπροστά στο κράτος που δεν τους ακούει; Τι να κάνουμε, τον πατριωτισμό τους δεν τον έχασαν παρέα με την υπακοή τους στον κάθε καρεκλοκένταυρο.

    Όσο για το πως είδαν οι Αρβανίτες τους Αλβανούς έχουν γραφτεί διάφορες μελέτες στα χρόνια που μας πέρασαν. Δειγματοληπτικά σου περνάω τα δωρεάν που βρίσκει κανείς – αν θες να τα σκάσεις βρίσκεις κι άλλα. Πάρε δύο διδακτορικές εργασίες:

    http://etheses.dur.ac.uk/248/
    http://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/14315

    και μια δημοσίευση της τελευταίας ερευνήτριας:
    http://www.cairn.info/revue-ethnologie-francaise-2005-2-page-267.htm

    Υπάρχουν κι άλλες ανάλογα με το χώρο (δεν είναι όλοι οι Αρβανίτες ίδια μυαλά). Μια εργασία:

    Click to access Albanians_in_Greece.pdf

    Στα μέρη μας τους Αλβανούς τους είδαν με μισό μάτι στην αρχή αλλά πλέον που νοικοκυρεύτηκαν τους βλέπουν αλλιώς – ακριβώς γιατί τους βλέπουν σα μελλοντικούς Έλληνες όπως γράφει και ο Μαγκλιβέρας. Τη δεκαετία του 1990 κάποιοι Αλβανοί που σαν και την αφεντομουτσουνάρα σου πετούσαν κουβέντες περί Αλβανών (και άλλων μεινοτικών χαζομάρων) έφαγαν το ξύλο που τους άξιζε σε Αρβανίτικα χωριά της ορεινής Κορινθίας από τους ντόπιους.

  7. Κατ’ αρχάς «Κύριλλε» προσέξε την έκφρασή σου γιατί ψευτομαγκιές δε χωρούν εδώ πέρα.
    1.Μάλλον είσαι λίγο μπερδεμένος γιατί ενώ αρχικά στηρίζεις τη διαφορετικότητα τελικά επικροτείς την πλήρη πρακτική της αφομοίωσης. Προφανώς έχεις πρότυπο τη Χαρα Νικοπούλου που έδινε τον προσωπικό της αγώνα εκεί επάνω, στο Μέγα Δέρειο. Δεν ασχολούμαι λοιπόν με απόψεις εντελώς ξεπερασμένες όσο κλισέ κι αν σ’ ακούγεται (δε με νοιάζει εξάλλου).
    2. Σήμερα είναι ο Βορίδης, αύριο ο Μιχαλολιάκος, κανένα πρόβλημα αρκεί να πετύχουμε το σκοπό μας by any means necessary, αυτό θα πολιτική συνείδηση.
    3. Χρήσιμα τα links.

  8. Τώρα μάλιστα γέμισε το βρακί μου μούτι που μπορείς να βλέπεις e-mail και IP άμα θες. Άμα σκοπός μου ήταν να μη με βρίσκεις έμπαινα με tor ή jondos και e-mail από το mailinator. Πάντως και προσωπικό e-mail άμα θες μου στέλνεις να σου δώσω το τηλέφωνο μου και εύκολα βρίσκεις (άλλα μπουμπούκια σαν του λόγου σου το έχουν κάνει ήδη) και το που μένω και τον εργοδότη μου. Ε και; Στους εχθρούς του Ρωμέϊκου δεν έχω ιδιαίτερη πρεμούρα να τους έχω με το σεις και με το σας. Γκέγκε;

    Όσο για τα επιμέρους σημεία σου:
    1) Μπερδεμένος καθόλου δεν είμαι. Η εθνική συνείδηση με ενδιαφέρει – όχι η εξαφάνιση (εκτός κι αν είναι αυτόβουλη) της πολιτιστικής διαφορετικότητας. Εσείς που δε μπορείτε να αντιληφθείτε πως ο 100% αλλόφωνος μπορεί να είναι Έλληνας (με την εθνική, όχι απλώς την πολιτική/κρατική, έννοια) και σώνει και καλά τον βγάζετε Αλβανό/Τούρκο(*) κλπ. είναι που είστε μπερδεμένοι.

    Η ΧΝ μόνο πρότυπο μου δεν είναι, ο έξαλλος υπερφύαλος και εκτός τόπου και χρόνου εθνικισμός της μου είναι εξίσου αηδιαστικός με τις δικές σας ιδεοληψίες. Αδυνατείς να καταλάβεις πως εκτός της ιδεολογικής γωνίτσας που βρίσκεσαι υπάρχουν πολλοί άλλοι χώροι που μεταξύ τους είναι κάθετα αντίθετοι κι ας είναι και δικοί σου εχθροί.

    Τώρα το που οδηγούν οι μη-ξεπερασμένες απόψεις σου που θέλουν να καταστήσουν ανεξέλεγκτα πολίτες της Ελλάδας άτομα με αναπτυγμένο έντονο ξένο εθνικισμό (και μάλιστα εχθρικό προς το Ρωμέϊκο) θα το δούμε σε 1-1.5 γεννιές από τώρα μια και οι ομοϊδεάτες σου τοποθετήθηκαν στις θέσεις κλειδιά για να περάσουν αυτές τις πολιτικές κι ας μη ρωτήθηκε συγκεκριμένα για αυτό ο λαός.

    2) Σύμμαχος ο Βορίδης γιατί (α) αυτόβουλα τους συμπαραστάθηκε, (β) είναι βουλευτής για τα μέρη τους και (γ) ιδεολογικό αντίκρυσμα δε ζήτησε. Σύμμαχος και ο Αλαβάνος και ο Τσίπρας (που μου γυρίζουν τα άντερα λιγότερο από τον απεχθέστατο Τσεκουρέϊτορ αλλά δεν παύουν να είναι αντιπαθείς). Σύμμαχος δεν αμφιβάλλω πως θα ήταν και ο Κων/νου του ΑΝΤΑΡΣΥΑ αν έμπαινε στον κόπο να ασχοληθεί και με κανένα άλλο πλέον των συνηθισμένων. Όταν τα βάζεις με ολόκληρο το κράτος και τους μηχανισμούς των μεγαλοεργολάβων δεν έχεις τέτοιες πολυτέλειες επιλογών. Δε σε είδα εσένα να εμποδίζεις τα ΜΑΤ από το να τα κάνουν Εξάρχεια στα σπίτια τους.

    (*) Πριν πεταχτεί κανένας σαν πορδή και πει πάλι περί μειονοτικών της Θράκης εννοώ προφανώς τους Τουρκόφωνους πρόσφυγες από την Μπάφρα του Πόντου που κάτι σαν του λόγου σου (ίσως κι εσύ, δε θα μου έκανε εντύπωση) πάνε να βγάλουν «αφομοιωμένους Τούρκους» κι ας έχουν σφάξει και σφαγεί από τους Τούρκους όσο λίγοι άλλοι προτού πατήσουν το έδαφος του Ελλαδιστάν.

    3) Απίστευτο ε; Χαλασμένα μυαλά σαν τα δικά μου να παρακολουθούν ελληνική και ξένη βιβλιογραφία… Λες να έχουμε αρκετό IQ να γράφουμε και δικές μας επιστημονικές δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά; Χάλασε ο κόσμος ρε…

  9. Υψηλό IQ, εξευγενισμένη βιβλιογραφία, αλλά το επίπεδο οχετού που χαρακτηρίζει τα συγκεκριμένα σχόλια, παραμένει σταθερό.

  10. Ego tha sas sinistousa dhio pragmata
    sizitisis
    Ena group gia tous arvanites » Vangjelis Liapis » sto face book
    ARVANITES GLOBAL PAGE
    pou o diaxiristis epitrebi kai fil -arvanites

  11. Μάλλον δεν ξέρετε τι θα πεί αρβανίτης.Το ξέρω απο τον εαυτό μου. Είμαι καλός,είμαι ευγενικός αλλά αν σε βάλω στόχο να σε ξεκάνω επηδεί μου έπεξες πουστιά μαύρο φίδι που σ έφαγε. Δεν καταλαβαίνω τίποτα. Ετσι είναι οι αρβανίτες τι να κάνουμε.

  12. α και ξέχασα οτι τα αρβανίτικα είναι ελληνικά και δεν περιμένω φυσικά απο ζωντόβολα να το ξέρουν ούτε μ ενδιαφέρει και κανένα μουνόπανο ντόπιο ή ξένο μπορεί να μου πεί αν είμαι έλληνας ή όχι.

Σχολιάστε